Czy to stres odbija się na zdrowiu jelit, czy może jest odwrotnie — to problemy z jelitami wywołują stres? Ostatnio pojawia się coraz więcej badań nad zależnościami między samopoczuciem psychicznym a zdrowiem jelit. Co jest przyczyną, a co skutkiem? Przekonajmy się, co ciekawego odkryli naukowcy na temat procesów zachodzących w naszych okrężnicach (i mózgach).

Czym jest oś jelitowo-mózgowa?

Wielu naukowców badających zdrowie jelit uważa, że jelita i mózg są połączone za pomocą tak zwanej „osi jelitowo-mózgowej”. Na oś jelitowo-mózgową składa się złożony zestaw interakcji między mikrobiotą jelitową (czyli wszystkimi żywymi organizmami w jelitach) a mózgiem. Interakcje te mogą mieć wpływ między innymi na zdrowie mózgu czy funkcje poznawcze.

Zależność między jelitami a mózgiem jest stosunkowo nowym konceptem w świecie nauki. Cały czas prowadzone są badania, których celem jest ustalenie, jaką rolę w samopoczuciu psychicznym odgrywają jelita i dieta.

W wyniku fermentacji błonnika w jelicie powstają tak zwane krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Naukowcy przypuszczają, że kwasy te mogą pełnić rolę komunikatorów z układem nerwowym i służyć jego regulacji.

Jednak na tę chwilę nie udało się w pełni wyjaśnić mechanizmów stojących za tym połączeniem ani wpływu jelit na fizjologię i zachowanie mózgu.

Stres może wpływać na zdrowie jelit

Radzenie sobie ze stresem to istotny element dbania o prawidłowe funkcjonowanie jelit. Wiemy już, że przewlekły stres może powodować zmianę składu mikrobioty jelitowej. Jednym z możliwych skutków przewlekłego stresu jest dysbioza, czyli zaburzenie równowagi między różnymi mikroorganizmami żyjącymi w jelitach. Cały czas prowadzone są badania na temat tego, w jaki sposób stres, dieta i mikrobiota jelitowa mogą wpływać na zdrowie psychiczne, a zwłaszcza na występowanie zaburzeń depresyjnych czy takich o podłożu stresowym.

Diety wspomagające pracę jelit mogą pomóc w walce ze stresem

Naukowcy wzięli pod lupę różne produkty spożywcze, których spożywanie może pomóc w regulacji stresu i pracy jelit. Wyniki badania okazały się bardzo obiecujące.

Cele badania

Badanie pod tytułem „Feed your microbes to deal with stress” (czyli dosłownie: nakarm mikroby, aby opanować stres) miało na celu określenie wpływu diety psychobiotycznej na stabilność mikrobioty oraz odczuwany poziom stresu w populacji zdrowych dorosłych.

Metodologia

Czterdziestu pięciu zdrowych dorosłych przydzielono losowo do dwóch grup: badanej i kontrolnej. Osoby z grupy badanej miały stosować „dietę psychobiotyczną”, bogatą w produkty znane z dobroczynnego wpływu na mikrobiotę, takie jak produkty pełnoziarniste i fermentowane oraz owoce i warzywa.

Osobom z grupy kontrolnej nie zalecono żadnej konkretnej diety. Miały po prostu ogólnie zdrowo się odżywiać według wskazówek dietetycznych.

Wyniki

U uczestników z grupy stosującej dietę psychobiotyczną odnotowano spadek poziomu odczuwanego stresu o 32% w porównaniu ze spadkiem o 17% w grupie kontrolnej.

Jak wspomagać pracę jelit?

Chociaż naukowcy nadal badają złożone zależności między jelitami a mózgiem, jedno wiemy na pewno: zarówno walka ze stresem, jak i dieta bogata w błonnik mają pozytywny wpływ na zdrowie. Oto kilka sposobów na radzenie sobie ze stresem:

• Medytacja
• Spędzanie czasu na łonie natury
• Wolontariat i prace społeczne
• Sport
• Kreatywne hobby

Autorka: Madeline Peck, dyplomowana dietetyczka